Wyobraź sobie postawę jak bazę wypadową – miejsce, z którego możesz zaatakować, obronić się albo szybko zareagować na ruch przeciwnika. Dobra postawa pozwala Ci zachować równowagę, chronić najważniejsze części ciała i poruszać się pewnie po polu walki.
Postawa pełni kilka ról:
Gotowość bojowa – jesteś przygotowany na wszystko.
Osłona – chronisz newralgiczne punkty swojego ciała.
Prowokacja – czasem ustawienie ciała może zmusić przeciwnika do ataku, którego oczekujesz.
Kontrola przestrzeni – łatwiej utrzymać dystans i kąt natarcia.
W traktatach sztuk walki (jak u Fiore dei Liberi) często podkreśla się, że wiele postaw jest wzajemnymi kontrami. Podobne ustawienia mogą neutralizować się nawzajem, a wtedy o przewadze decyduje długość broni, refleks albo to, kto pierwszy przejmie inicjatywę. Dlatego nie warto „przyklejać się” do jednej pozycji – naucz się płynnie przechodzić z postawy do postawy.
Na początek najprostsza postawa: ustaw stopy na szerokość barków. Prowadząca noga (ta bliżej przeciwnika) powinna być skierowana prosto na niego, a tylna ustawiona pod kątem około 45°, żeby dać Ci stabilność. Pamiętaj: kolano przedniej nogi powinno być w linii ze stopą lub lekko na zewnątrz – jeśli skręcisz ją do środka, ryzykujesz kontuzję.
W różnych rodzajach broni mogą występować różnice – np. w mieczu długim możesz prowadzić zarówno prawą, jak i lewą nogę, a w szabli zazwyczaj prowadząca jest prawa (lub lewa dla osób leworęcznych).
Warto opanować tzw. obrót w miejscu, półobrót i pełny obrót. Dzięki nim możesz szybko zmieniać linię ataku i obrony, nie tracąc stabilności. To prosta technika, ale robi ogromną różnicę – pozwala zaskoczyć przeciwnika zmianą strony lub kierunku.
Zasłona to Twoja tarcza – technika obrony, która pozwala zablokować lub odbić atak przeciwnika. Ale dobra zasłona to nie tylko ochrona – to też przygotowanie gruntu pod kontratak.
W skrócie:
Chronisz – konkretną strefę ciała (głowę, tułów, nogi).
Zachowujesz równowagę – nie wolno się zablokować w miejscu.
Otwierasz drogę do ataku – większość zasłon od razu przechodzi w akcję ofensywną.
W szermierczych źródłach historycznych często podkreśla się, że dobre zasłony są jak „ruchome mosty” – mają nie tylko zatrzymać cios, ale też prowadzić Cię prosto w dogodną pozycję do riposty. Czasami wystarczy minimalny kontakt z bronią przeciwnika, by skierować ją w bok i przejąć inicjatywę.
W tradycjach europejskich zasłony dzieli się na:
Twarde – zatrzymują cios siłą.
Miękkie – odbijają broń przeciwnika na bok, przejmując inicjatywę.
Na kontakt – subtelne, opierające się na czuciu broni przeciwnika (np. techniki winden czy zucken w szermierce długim mieczem).
Postawy i zasłony działają razem. Każda postawa daje Ci dostęp do określonych zasłon, a dobrze wykonana zasłona często kończy się w nowej postawie.
Zapamiętaj: w walce najważniejsze są cztery podstawowe ruchy ciała – przechodzenie naprzód, wycofywanie się, obrót w miejscu i zmiana strony. Traktuj je jak alfabet, z którego budujesz swoje techniki. To właśnie te przejścia pozwalają Ci reagować na każdą sytuację.
Świetnie, dodajmy ten element – czyli akcent na świadomość nóg: żeby nie tylko biodra i ręce pracowały poprawnie, ale żeby nogi kończyły każdy obrót i przejście w stabilnym, prawidłowym ustawieniu. Oto poprawiona wersja:
Stań w podstawowej postawie (stopy na szerokość barków, prowadząca stopa skierowana na przeciwnika, tylna pod kątem 45°).
Sprawdź balans: lekko ugnij kolana i przenieś ciężar ciała delikatnie do przodu i do tyłu bez odrywania pięt.
Monitoruj ustawienie stóp i kolan – upewnij się, że pozycja jest stabilna, a kolana nie „zapadają się” do środka.
Powtórz z zamianą nóg (lewa i prawa prowadząca).
Stań w postawie, trzymając broń lub kij treningowy przed sobą.
Bez przesuwania stóp wykonuj ruchy bronią na prawą i lewą stronę tak, jakbyś bronił się przed atakiem z obu kierunków.
Ruch zaczynaj od stóp i bioder, nie tylko z ramion – skręć całe ciało jak sprężynę.
Po każdym skręcie sprawdź ustawienie stóp: czy prowadząca stopa nadal skierowana jest na przeciwnika, a tylna ustawiona stabilnie pod kątem.
Wykonaj po 10 powtórzeń na każdą stronę.
Stań w postawie z prawą nogą z przodu.
Wykonaj półobrót (przenieś tylną nogę do przodu), zmieniając stronę ustawienia.
Skup się na tym, by ruch prowadziły biodra i nogi – nie ciągnij rękami.
Po każdym obrocie zatrzymaj się na chwilę i sprawdź: czy stopy i kolana są ustawione prawidłowo, a ciężar ciała rozłożony równomiernie.
Powtórz w serii 10 kroków do przodu i 10 kroków do tyłu.
Stań w postawie bojowej.
Unieś lekko tylną stopę i wykonaj pełny obrót wokół przedniej stopy, zmieniając stronę ustawienia.
Biodra i barki powinny pracować razem – nie „ciągnij” broni samymi rękami.
Po obrocie spójrz na swoje stopy: upewnij się, że prowadząca noga jest ustawiona w kierunku przeciwnika, a tylna daje wsparcie, a nie blokuje ruchu.
Wykonaj 5 obrotów w każdą stronę.
Stań w wybranej postawie z bronią w pozycji „wysokiej zasłony” (chroniącej głowę).
Wykonaj przejście do „niskiej zasłony” (chroniącej nogi) i wróć do pozycji początkowej.
Pilnuj, żeby przejście było inicjowane przez skręt bioder i nóg, a nie same ramiona.
Po każdym przejściu sprawdź ustawienie nóg: czy nadal masz stabilną postawę, a kolana nie „uciekają” do środka.
Zaczynasz w wybranej postawie.
Wykonaj zasłonę na wybrany kierunek (góra, bok, dół).
Od razu przejdź do prostego ataku (cięcie poziome lub pionowe).
Wróć do neutralnej postawy.
Po każdej sekwencji zatrzymaj się na ułamek sekundy, by sprawdzić: czy stopy i kolana ustawione są prawidłowo.
Ćwicz w cyklach: 10 powtórzeń z prawą nogą prowadzącą, 10 z lewą.
Stań w postawie i wykonuj na zmianę: krok w przód, krok w tył, obrót w miejscu, półobrót z krokiem.
Połącz to z zasłonami – przy każdym ruchu wykonaj jedną zasłonę (wysoka, niska, boczna).
Ćwicz przez 3 minuty w stałym tempie, skupiając się na zaangażowaniu całego ciała.
Kontrola nóg: po każdym przejściu upewnij się, że obie stopy są ustawione poprawnie, a ciężar ciała rozłożony stabilnie.
